“Ləvlakə” qüdsi hədisi hansı şiə və sünni mənbələrində gəlmişdir?

“Ləvlakə” qüdsi hədisi hansı şiə və sünni mənbələrində gəlmişdir?

2019-02-18 3481

14. Mir Cəhaninin “Cənnətul-asimə” kitabında “Kəşful-liali”-dən nəql

Bu nəql etmə aşağıdakı mənbələrdə qeyd olunmuşdur:

1.“Şifaus-sudur” kitabından nəql

كفي في سمو شأن الزهراء سلام الله عليها كلام خالقها لولا فاطمة لما خلقتكما :

 روي عن الشيخ ابراهيم  بن الحسن الذراق ، عن الشيخ علي بن هلال الجزائري ، عن الشيخ احمد بن فهد الحلي ، عن الشيخ زين الدين علي بن الحسن الخازن الحائري ، عن الشيخ أبي عبد الله محمد بن مكي الشهيد بطرقه المتصلة الي أبي جعفر محمد بن علي بن موسي بن بابويه القمي بطريقه الي جابر بن يزيد الجعفي ، عن جابر بن عبد الله الانصاري عن رسول الله صلي  الله عليه وآله عن الله تبارك وتعالي انه قال : يا احمد لولاك لما خلقت الافلاك ، ولولا علي لما خلقتك ، ولولا فاطمة لما خلقتكما . ثم قال جابر هذا من الاسرار أمرنا رسول الله صلي الله عليه وآله بكتمانه الا من أهله . كشف اللئالي لصالح بن عبد الوهاب بن العرندس - جنة العاصمة لمير جهاني 149

 .مؤلف كتاب كشف اللئالي من علماء القرن التاسع من علماء الشيعة كان عالما ناسكا زاهدا ورعا أديبا شاعرا توفي سنة 840 ودفن في حله هيفاء ومدفنه مزار يتبرك به ورجال الحديث من كبار الشيعة - راجع جنة العاصمة 149

“Xanım Zəhranın məqamının ucalığında bunu demək kifayət edər ki, onu yaradan onun haqqında belə buyurmuşdur: “Əgər Fatimə olmasaydı sizin heç birinizi yaratmazdım”.

Şeyx İbrahim ibn həsən əl-Zəraq Şeyx Əli ibn hilal Cəzairidən, o, Şeyx Əhməd ibn Fəhd Hillidən, o, Zeynud-din Əli ibn Həsən Xazin əl-Hairidən, o, Şəhid Şeyx Əbu Əbdullah Muhəmməd ibn Məkkidən, o da öz müttəsil sənədi ilə Əbu Cəfər Muhəmməd ibn Əli ibn Musa ibn Babəveyh Qummidən, o da öz sənədiylə Cabir ibn Yəzid Cufidən, o da Cabir ibn Əbdullah əl-Ənsaridən və Cabir də Peyğəmbərdən Allahın belə buyurduğunu nəql edir: “Ey Əhməd, əgər sən olmasaydın fələkləri yaratmazdım.Əgər Əli olasaydı səni yaratmazdım. Əgər Fatimə olmasaydı sizin heç birinizi yaratmazdım”. Daha sonra Cabir dedi: “Bu həmin sirlərdən idi ki, Peyğəmbər onu əhli olmayan şəxslərdən gizlətməyi əmr etmişdi”. Mir Cəhaninin “Cənnətul-asimə” kitabı, səhifə 149-da Saleh ibn Əbdul-Vəhhabın “Kəşful-liali” kitabından nəqli.

“Kəşful-liali” kitabının müəllifi 9-cu əsrin şiə alimlərindəndir ki, alim, dindar, zahid və çox böyük təqvaya malik olmuşdur. Eyni zamanda ədəbiyyatçı, şair olmuşdur. Heyfə məntəqəsində dəfn olunmuş və dəfn olunduğu yer ziyarət olunur, insanlar onun qəbrindən təbərrük edirlər. O, şiənin böyük hədis alimlərindən olmuşdur ki, bu barədə “Cənnətul-asimə” kitabının 149-cu səhifəsinə müraciət edə bilərsiz”.[1]

2) Şeyx Muhəmməd Fazilin “Əsrarul-Fatimiyyə” kitabında olan nəqlin mətni Şeyx Fazil Mərəndinin “Məcməun-nureyn” kitabından qeyd etdiyimiz nəqllərin üçüncü hissəsində keçdi.[2]

15. Şəhid Əvvəlin ustadı Əbul-Həsən əl-Bəkrinin “Misbahul-ənvar” kitabı

Bu rəvayəti qeyd etdiyimiz kitabdan nəql edən mənbələr aşağıdakılardır:

1)”əl-Mustədrəku səfinətil-bihar” kitabı

ما الحديث القدسي" لولاك لما خلقت الأفلاك " فقد روي أبو الحسن البكري أستاذ الشهيد الثاني في  كتاب الأنوار عن أمير المؤمنين ( عليه السلام ) : أنه قال : كان الله ولا شئ معه ، فأول ما خلق نور حبيبه محمد ( صلي الله عليه وآله ) قبل خلق الماء والعرش والكرسي والسماوات والأرض واللوح والقلم - إلي أن قال : - والحق تبارك وتعالي ينظر إليه ويقول : يا عبدي أنت المراد والمريد ، وأنت خيرتي من خلقي وعزتي وجلالي لولاك لما خلقت الأفلاك . من أحبك أحببته . ومن أبغضك أبغضته - الخبر .

“Əgər sən olmasaydın, fələkləri yaratmazdım” qüdsi hədisinə gəlincə Şəhid Saninin ustadı Əbul-həsən əl-Bəkri bu hədisi “əl-Ənvar” kitabında İmam Əlidən (əleyhissalam) bu cür nəql edir: “Allah var idi və onunla bərabər heç nə yox idi. Allahın suyu, ərşi, kürsini, səmaları, kürsini, yeri və lövhü yaratmamışdan qabaq ən birinci yaratdığı şey onun məhbubu Muhəmmədin (sallallahu əleyhi və alih) nuru idi... Allah ona baxdı və dedi: “Ey mənim qulum, sən istənilən və istəyənsən. Sən məxluqatımın ən xeyirlisisən. İzzət və cəlalıma and olsun ki, sən olmasaydın, fələkləri yaratmazdım. Hər kim səni sevsə, mən də onu sevərəm. Hər kim sənə düşmən olsa, mən də sənə düşmən olaram”.[3]

2) “Şifaus-sudur” kitabı

حديث لولاك لما خلقت الافلاك ولولا علي لما خلقتك وحديث لولا رسول الله وعلي لما خلقت العالم وحديث لولا اهل البيت لما خلقت العالم وحديث لولا فاطمة لما خلقتكما ) : روي ابن الحسن البكري استاد شهيد الثاني ( ره ) في كتاب ( الانوار ) عن امير المؤمنين ( ع ) انه قال كان الله ولا شئ معه ، فاول ما خلق نور حبيبه محمد قبل خلق الماء والعرش والكرسي والسموات والارض واللوح والقلم . . . والحق تبارك وتعالي ينظر اليه ويقول : يا عبدي انت المراد والمريد وانت خيرتي من خلقي وعزتي وجلالي لولاك لما خلقت الافلاك من احبك احببته ، ومن ابغضك ابغضته ...

“Əgər sən olmasaydın, fələkləri yaratmazdım” hədisi və “Əgər Fatimə olmasaydı sizin heç birinizi yaratmazdım” hədisi Şəhid Saninin ustadı Əbul-Həsən Bəkrinin “əl-Ənvar” kitabında İmam Əlidən (əleyhissalam) (belə) nəql olunmuşdur: “Allah var idi və onunla bərabər heç nə yox idi. Allahın suyu, ərşi, kürsini, səmaları, kürsini, yeri və lövhü yaratmamışdan qabaq ən birinci yaratdığı şey onun məhbubu Muhəmmədin (sallallahu əleyhi və alih) idi... Allah ona baxdı və dedi: “Ey mənim qulum, sən istənilən və istəyənsən. Sən məxluqatımın ən xeyirlisisən. İzzət və cəlalıma and olsun ki, sən olmasaydın, fələkləri yaratmazdım. Hər kim səni sevsə, mən də onu sevərəm. Hər kim sənə düşmən olsa, mən də sənə düşmən olaram”.[4]

3) Ağa Bozorq Tehraninin “əz-Zəriə” kitabı

( مصباح الأنوار ) للشيخ أبي الحسن البكري ، أستاذ الشهيد ، كما ينقل عنه السيد محمد القطب في تصانيفه ، منها في ( فصل الخطاب ) نقل عنه حديث أول ما خلق الله نور حبيبه وقال له لولاك لما خلقت الأفلاك

“Misabhul-ənvar” Şəhid Saninin ustadı, Şeyx Əbul-Həsən Bəkrinindir. Seyid Muhəmməd əl-Qutb öz “Təsanif” kitabında nəql etmişdir. O nəqllərdən biri də “Fəslul-xitab” kitabında nəql olunan Allahın suyu, ərşi, kürsini, səmaları, kürsini, yeri və lövhü yaratmamışdan qabaq ən birinci yaratdığı şey onun məhbubu Muhəmmədin (sallallahu əleyhi və alih) nuru idi...” hədisidir”.[5]

16. “Ziyaul-aləmin” kitabı

وفي ضياء العالمين للشيخ أبي الحسن الجد الأمي للشيخ محمد حسن صاحب الجواهر بزيادة فقرة : ولولا فاطمة لما خلقتكما . ونحوه من كتاب المرندي

“Cəvahirul-kəlam” kitabının müəllifi Şeyx Muhəmməd Həsənin ana babası olan Şeyx Əbul-Həsən öz “Ziyaul-aləmin” kitabında bu ibarənin artırılması ilə nəql edir: “Əgər Fatimə olmasaydı, sizin ikinizi yaratmazdım”. Mərəndinin də kitaında bunun oxşarı nəql olunmuşdur”.[6]

17. “Kifayətul-əsər” kitabı

Hicri 5-ci əsrin alimlərindən olan Mərhum Xəzzaz Qummi öz kitabında bu barədə iki hədis nəql edir:

1)Birinci hədis:

قال هارون : وحدثنا حيدر بن محمد بن نعيم السمرقندي ، قال حدثني أبو النصر محمد بن مسعود العياشي ، عن يوسف بن المشحت البصري ، قال حدثنا إسحاق بن الحارث ، قال حدثنا محمد بن البشار ، عن محمد بن جعفر ، قال حدثنا شعبة ، عن هشام بن يزيد ، عن أنس بن مالك قال : كنت أنا وأبو ذر وسلمان وزيد بن ثابت وزيد بن أرقم عند النبي صلي الله عليه وآله وسلم     أوحي الله إلي : يا محمد إني اطلعت إلي الأرض اطلاعة فاخترتك منها فجعلتك نبيا ، ثم اطلعت ثانيا فاخترت منها عليا فجعلته وصيك ووارث علمك والإمام بعدك ، وأخرج من أصلابكما الذرية الطاهرة والأئمة المعصومين خزان علمي ، فلولاكم ما خلقت الدنيا ولا الآخرة ولا الجنة ولا النار

“Harun Heydər ibn Muhəmməd ibn Nəim əl-Səmərqəndidən, o, Əbu Nəsr Muhəmməd ibn Məsud əl-Əyyaşidən, o, Yusif ibn Məşhət əl-Bəsridən, o, İshaq ibn Harisdən, o, Muhəmməd ibn Bəşşardan, O Muhəmməd ibn Cəfərdən, o, Şöbədən, o, Hişam ibn Yəziddən, o da Ənəs ibn Malikdən belə nəql edir: “Mən, Əbuzər, Zeyd ibn Sabit və Zeyd ibn Ərqəm Peyğəmbərin yanında idik. (O belə dedi) “Allah mənə belə vəhy etdi: “Ey Muhəmməd, mən yer üzərinə nəzər saldım və səni oradan seçib peyğəmbər qəra verdim. Daha sonra yenə də yer üzünə nəzər saldım və Əlini seçdim. Onu sənin vəsin, elminin varisi və səndən sonra imam qərar verdim. Sizin sülblərinizdən pak nəsil və elmimin xəzinələri olan məsum imamlar çıxartdım. Əgər siz olmasaydınız dünyanı, axirəti,cənnəti və cəhənnəmi yaratmazdım”.[7]

2)İkinci hədis:

ثم قال لي : يا علي أنت الإمام والخليفة من بعدي ، حربك حربي وسلمك سلمي ، وأنت أبو سبطي وزوج ابنتي ، من ذريتك الأئمة المطهرون ، فأنا سيد الأنبياء [ وأنت سيد الأوصياء ، وأنا وأنت من شجرة واحدة ] ، ولولانا لم يخلق الجنة والنار ولا الأنبياء ولا الملائكة

“(İmam Əli buyurur) Daha sonra Peyğəmbər mənə buyurdu: “Ey Əli, sən məndən sonra imam və mənim xəlifəmsən. Sən iki nəvəmin atası və qızımın yoldaşısan. Pak imamlar sənin nəslindəndir. Mən nəbilərin, sən isə vəsilərin seyidisən. Mən və sən bir ağacdanıq. Əgər biz olmasaydıq, cənnət, cəhənnəm, nəbilər və mələklər yaradılmazdı”.[8]

Bunlar şiə və sünni mənblərindən “Əgər sən olmasaydın, fələkləri yaratmazdım” hədisi və ona oxşar hədislərdən bəziləri və bəzi sünni alimlərinin bu hədis haqqında səhih hökmünü verməkləri barədə idi.

“Vəliyyi-əsr” təhqiqat müəssisəsi

Qeyd: “Ey Əhməd, əgər sən olmasaydın fələkləri yaratmazdım. Əgər Əli olmasaydı, səni yaratmazdım. Əgər Fatimə olmasaydı sizin ikinizi yaratmazdım” – hədisi barədə böyük alimlərimizdən bir hissəsinin rəyini əziz oxucularımızın diqqətinə çatdırırıq:

 

[1] Mirza Əbul-Fəzl Tehrani, “Şifaus-sudur fi şərhi ziyarətil-aşur”, c.1, səh.225, 1-ci haşiyə

[2] Şeyx Muhəmməd Fazil əl-Məsudi, “Əsrarul-Fatimiyyə”, səh.231

[3]Şeyx Əli Namazi Şahrudi, “Mustədrəku səfinətil-bihar”, c.3, səh.166

[4] Mirza Əbul-Fəzl Tehrani, “Şifaus-sudur fi şərhi ziyarətil-aşur”, c.2, səh.83, 2-ci haşiyə

[5] Ağa Bozorq Tehrani, “əz-Zəriə”, c.21, səh.102

[6] Şeyx Əli Namazi Şahrudi, “Mustədrəku səfinətil-bihar”, c.3, səh.169

[7] “Kifayətul-əsər”, səh.70

[8] “Kifayətul-əsər”, səh.157