Məqalənin birinci hissəsində miras barədə bəzi ümumi məlumatlara, habelə ər-arvad və birinci təbəqədən sayılan ata-ananın mirası barədə əsas məsələlərə toxunduq. İkinci hissədə isə birinci təbəqədən olan digər şəxslərin mirasdakı payları barədə məlumat verəcək, sonda isə miras mövzusu haqqında ortaya atılmış bir şübhə və onun cavabını qeyd edəcəyik.

Miras və ya irs “bir şəxs vəfat etdikdə onun malının, yaxud haqqının onunla arasında nəsəb və ya səbəb əlaqəsi olan (bunların izahı az sonra qeyd ediləcək) digər bir şəxsə keçməsidir”. Bu məqaləmizdə islamda mirasla bağlı əsas məsələlər, varislərin təqsimi, miras hüququndan məhrum olmağa səbəb olan şeylər və ümumən mirasla bağlı əsas hökmlərdən danışacağıq. Miras məsələsi geniş mövzu olmasına baxmayaraq, biz bu məqalədə miras barədə daha çox qarşıya çıxan məsələlərə toxunacağıq.

Müasir dövrümüzdə möminləri ən çox maraqlandıran məsələlərdən biri də banklarla bağlı olan şəriət hökmləridir. Banklardan pul götürmək, banka qazanc əldə etmək məqsədilə pul yatırmaq, bankda işləmək və s. kimi məsələlər bir çoxlarını düşündürür. Gərək möminlər bu məsələlərə diqqətlə yanaşsınlar, çünki bəzən bankla yerinə yetirilən əməliyyatlarda dinimizdə haram edilmiş riba (sələm) təhlükəsi mövcud olur.

Haqq fikirləri və haqq tərəfdarlarını gözdən salmağın ən asan yollarından biri həqiqətləri təhrif etməkdir. Batil əhli haqqın yayılmasının qarşısını almaq üçün müxtəlif yalanlara əl atır, bununla da həqiqətləri avam və məlumatsız insanlardan gizlətməyə çalışırlar. Təəssüflər olsun ki, müasir dövrümüzdə insanların əksəriyyəti gördükləri şeylərə ilk baxışda inanır, əldə etdikləri məlumatların doğruluğunu araşdırmağa gərək duymurlar.

Təkəbbür adətən özünü böyük görmək, hər şeyə yuxarıdan aşağı baxmaq, həddindən artıq iddialılıq kimi izah olunur. Görəsən, adi bir xüsusiyyət kimi laqeyd yanaşdığımız bu xislət insanın zəlalətə düçar olmasına səbəb ola bilərmi? Necə olur ki təkəbbür hətta insan əqlinin doğruluğuna qane olduğu məsələlərdə belə onu həqiqətləri qəbul etməkdən saxlayır?

Tarix boyu bəzi həqiqətləri qəbul etməyən müəyyən bir qrup insanlar bu həqiqətləri qəbul etməkdən boyun qaçırmaq üçün özlərinə müxtəlif bəhanələr gətirmişlər. Onlardan bəziləri bu bəhanələrlə dinin aşkar hökmlərini inkar etmiş, bəziləri isə digərlərinin bu həqiqətlər barədə etdikləri iradlara görə şübhəyə düşmüşlər. Həmin bəhanələrin ən məşhurlarından biri isə bəzi şeylərin onların istədikləri kimi müqəddəs Qurani-Kərimdə açıq-aşkar keçməməsidir.

Həzrət Peyğəmbərdən (s) nəql olunmuş mütəvatir hədislərdən biri də mübarək Səqəleyn hədisidir. Belə ki, həmin hədisdə əziz peyğəmbərimiz Həzrət Məhəmməd (s) belə buyurur: “Mən sizin aranızda elə iki ağır əmanət qoyub gedirəm ki, əgər onlardan yapışsanız, heç vaxt yolunuzu azmazsınız: Allahın kitabı və itrətim, Əhli-beytim. Həqiqətən də o ikisi hovzda gəlib mənə qovuşanadək bir-birindən ayrılmazlar”.

Məqalənin birinci bölümündə fətva və təqlidin icazəli olmasına dair dörd qrup hədisləri qeyd etmiş, habelə həmin hədislərin mənaları, təqlid və fətvanın icazəli olmasına hansı şəkildə dəlalət etdiyini izah etmiş və hədislər barədə olan bəzi iradlara cavab vermişdir. İkinci hissədə isə fətva və təqlidin icazəli olmasına dair beşinci qrup hədislərlə tanış olacaqsınız. Son olaraq isə bu hədislər barədə ümumi olaraq səsləndirilən əsas iradları və həmin iradların cavablarını qeyd etmişik.